اصول و روش ترجمه : بخش اول – تعریف ترجمه

در این نوشته به ارائه تعاریفی از ترجمه و بحثهای مقدماتی در محتوای این تعاریف جهت دستیابی به شناخت اولیه در ماهیت ترجمه خواهیم پرداخت.

ترجمه یک فعالیت ذهنی است که در آن  معنای سخن مشخصی از یک زبان به زبان دیگر برگردان می شود.در واقع ترجمه عملی است که در آن محتوای یک متن از زبان مبدا ( Source Language-SL)  به زبان مقصد (Target Language-TL) انتقال می یابد.یک مترجم باید دانش و آگاهی خوبی هم از زبان مبدا و هم زبان مقصد داشته باشد.او همچنین باید حس زبانشناسی بالایی در انتقال قصد، افکار و نظریات نویسنده داشته باشد تا بتواند در ترجمه خود تا حدامکان دقیق و وفادار باشد.

برای واژه « ترجمه» تعاریف مختلفی از  سوی متخصصان فن بیان شده است که در اینجا به اختصار چند  مورد را بررسی می‌کنیم.

جان کتفورد (J. C. Catford) ترجمه را این­گونه تعریف می کند:

Translation is the replacement of textual material in one language by equivalent textual material in another language.

«ترجمه جایگزینی مواد متنی است در یک زبان (زبان مبدأ) با مواد متنی معادل در زبان دیگر (زبان مقصد)»

یوجین نایدا (Eugene Nida) نیز ترجمه را چنین تعریف می کند:

Translating consists in reproducing in the receptor language the closest natural equivalent of the source language message, first in terms of meaning and secondly in terms of style.

«ترجمه عبارت است از پیدا کردن نزدیکترین معادل طبیعی پیام زبان دهنده در زبان گیرنده، نخست از لحاظ معنایی و دوم از لحاظ سبک»

پیتر نیومارک (Peter Newmark) نیز می گوید:

Translation is a craft consisting in the attempt to replace a written message and /or statement in one language by the same message and /or statement in another language

«ترجمه فنی است که یک پیام نوشتاری در زبانی  را با همان پیام در زبان  دیگر جایگزین می‌کند»

ورنر وینتر (Werner Winter ) می گوید:

« ترجمه کوششی است در جهت جایگزینی یک تجربه و یا فرمول خاصی از جهان پیرامون به زبان دیگر»

آنچه مسلم است این است که همه تعاریف جهت اجتناب از تناقض گویی و برای دستیابی به جامعیت نظری اغلب از طرح جزئیات سرباز میزند و به کلی گویی رو می آورند.تعاریف فوق نیز به همین روال عمومی نه تنها چندان اطلاعاتی درباره ماهیت فرایند ترجمه به دست نمیدهد بلکه با بکارگیری مفاهیم و اصطلاحاتی جدید طرح بحث های جدیدی را ایجاب میکنند.

مباحث ترجمه

از جمله مفاهیمی که در تعاریف فوق نیازمند بحث است عبارت اند از: جایگزینی (Replacement)، مواد متنی (Textual Material)، معادل (Equivalent)، معنا و پیام (Meaning).

در نوشته های بعدی در حوزه ترجمه این مباحث را بسط خواهیم داد تا درک درستی از آنها پیدا کنید.

نظر شما درباره ترجمه چیست؟ به نظر شما کدامیک از تعاریفی که از ترجمه گفته شد بیشتر از همه مورد تایید شماست؟ آیا شما تعریف دیگری از ترجمه دارید؟

لطفا نظرات خود را از طریق فرم زیر با ما در میان بگذارید.